Theo thống kê, tỷ lệ người mắc biến chứng bàn chân do tiểu đường hằng năm trên thế giới ước tính khoảng 4%-10%, trong số đó có tới 1%-4% bệnh nhân đã bị viêm loét. Bệnh nhân khi bị tổn thương loét bàn chân có nguy cơ cắt cụt chi cao gấp 10-15 lần so với người không bị tiểu đường.

Đặc biệt, mùa hè thời tiết nắng nóng có thể khiến biến chứng này đến sớm và dễ tiến triển nặng hơn. Vậy người tiểu đường cần làm gì để phòng ngừa hiệu quả biến chứng bàn chân vào mùa hè? Hãy cùng tham khảo bài viết!

Vì sao tiểu đường lại dẫn đến biến chứng loét bàn chân?

Loét chân ở người tiểu đường thường xảy ra ở mu bàn chân và ngón cái, đây là 2 vị trí tiếp xúc, thường xuyên cọ xát nhiều với giày dép. Các vết loét thường chỉ bắt đầu là những vết phồng da, hay vết xước nhỏ khiến người bệnh đơn giản hóa vấn đề, không đi chữa trị, hoặc không thông báo với bác sĩ gây nhiễm trùng nặng dẫn đến loét.

Loét chân nếu không được điều trị có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm

Theo các bác sĩ chuyên khoa nội tiết của Bệnh viện nội tiết Trung ương, có 3 nguyên nhân chính gây ra tình trạng lở loét nặng ở người tiểu đường:

– Biến chứng thần kinh: gặp ở khoảng 40% bệnh nhân tiểu đường. Tổn thương dây thần kinh sẽ làm tê ngoại vi chi dưới, khiến người bệnh gần như mất cảm giác ở các chi, đau nhức, khó chịu hoặc nhiễm trùng, lở loét và phồng rộp bàn chân. Chỉ khi chân sưng to hoặc nhiễm trùng nặng thì người bệnh mới phát hiện, khi đó điều trị thường không đạt kết quả tốt.

– Biến chứng mạch máu: Các bác sĩ cho biết có khoảng 20% số bệnh nhân tiểu đường được phát hiện bị hẹp hoặc tắc các động mạch ở chân do cholesterol trong máu cao gây xơ vữa động mạch và khiến máu khó đến chân. Điều này khiến chân người bệnh tiểu đường khó được điều trị khỏi nhiễm trùng và các vết loét khó lành hơn. Trường hợp nặng hơn, bệnh nhân bị tắc hoàn toàn động mạch, khiến bàn chân và các ngón chân có thể bị hoại tử toàn bộ.

– Dễ bị nhiễm trùng: Các bác sĩ cũng chỉ ra rằng đường huyết luôn ở mức cao chính là nguyên nhân khiến hệ miễn dịch của người bệnh tiểu đường yếu hơn và người bệnh sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn người bình thường, đồng thời thiếu dinh dưỡng, oxy cung cấp cho các tế bào và phá vỡ cấu trúc các mô, khiến vết thương chậm lành hơn và tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

Nhiều bệnh nhân bị biến chứng do tiểu đường đã phải đoạn chi để giữ mạng sống

Bệnh nhân Nguyễn Tất S, 66 tuổi ở Nam Xuân huyện Nam Đàn, Nghệ An, bị bệnh tiểu đường đã lâu, đa biến chứng bàn chân trái, phải, đang điều trị tại khoa đái tháo đường Bệnh viện Nội tiết Nghệ An. Bệnh nhân S cho biết: “Tôi bị đái tháo đường đã 30 năm, do không tuân thủ điều trị, dẫn đến đau nhức bàn chân trái và phải, nhưng do chủ quan nên đã không đi khám, chỉ sau thấy bàn chân bị tổn thương, hoại tử mới đến bệnh viện để khám thì mới biết mình bị đái tháo đường biến chứng, các bác sĩ đã phải tháo 2 ngón bàn chân trái của ông.”

Bên cạnh đó, bệnh nhân Nguyễn Tân Nh, 90 tuổi, ở Hưng Lĩnh, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An, bị tiểu đường nhiều năm, do tuổi cao nên không kiểm soát được đường huyết nên cũng đã dẫn đến biến chứng bị biến chứng. Và chỉ bị một tổn thương nhỏ ở đầu ngón chân thì mới đến bệnh viện để khám thì phát hiện bị bệnh đái tháo đường biến chứng rất nặng. Các bác sĩ đã phải đoạn chi bàn chân trái của ông để giữ mạng sống cho ông.

Đây là hai trong số hàng trăm bệnh nhân bị biến chứng bàn chân do tiểu đường. Đáng chú ý, biến chứng bàn chân cũng là nguyên nhân làm gia tăng chi phí điều trị. So với những bệnh nhân không bị loét bàn chân, chi phí dành cho những bệnh nhân loét bàn chân do tiểu đường cao gấp 5,4 lần và chi phí điều trị cho trường hợp loét bàn chân mức độ nặng cao hơn 8 lần so với loét bàn chân mức độ nhẹ. 

Giải pháp phòng ngừa biến chứng bàn chân trong mùa hè cho người tiểu đường

Vào những ngày hè nắng nóng, tỷ lệ gặp biến chứng bàn chân ở người tiểu đường còn tăng lên đáng kể do những nguyên nhân liên quan đến hình thái thời tiết đặc thù như:

– Mùa hè người bệnh ít đi giày mà đi dép hở ngón hoặc chân trần nên việc bị tổn thương bàn chân do dẫm phải các vật sắc nhọn rất dễ xảy ra.

– Nắng nóng khiến người bệnh tiểu đổ mồ hôi nhiều, cơ thể mất nước làm tăng đường huyết. 

– Hơn thế, tình trạng ra mồ hôi chân khiến chân bị ẩm, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển, làm gia tăng nguy cơ viêm loét và khiến bệnh trở nặng nhanh chóng, thậm chí là hoại tử chi.

Vì vậy, việc chăm sóc bàn chân đúng cách đối với người tiểu đường là vô cùng quan trọng.  Thực hiện chăm sóc bàn chân theo 5 bước được các chuyên gia y tế hướng dẫn dưới đây là cách tốt nhất để phòng ngừa biến chứng bàn chân trong mùa hè. 

1. Kiểm tra chân hàng ngày

Người tiểu đường thường bị tê và giảm cảm giác nơi bàn chân, vì vậy những tổn thương thường không dễ được nhận biết. Việc kiểm tra chân hàng ngày sẽ giúp phát hiện sớm những dấu hiệu dù nhỏ như vết xước, đốm đỏ, bầm tím, bọng nước… để kịp thời có biện pháp xử lý.

Nếu những tổn thương này không có dấu hiệu lành lại trong vài ngày, người bệnh phải lập tức liên hệ với bác sĩ để có cách điều trị thích hợp. Một mẹo nhỏ giúp bạn dễ dàng hơn khi kiểm tra bàn chân đó là sử dụng một chiếc gương hoặc nhờ đến trợ giúp của người thân.

Người tiểu đường cần kiểm tra bàn chân hàng ngày để phát hiện kịp thời các vết thương

2. Lựa chọn giày – tất phù hợp

Để bảo vệ đôi bàn chân, người tiểu đường nên bỏ thói quen đi giày đế cao, bó khít hay mũi nhọn,… Hãy chọn cho mình một đôi giày thoải mái và phù hợp để có thể vận động mà không lo ngại nó làm sưng tấy, xước hay trầy da. Bên cạnh đó, người bệnh nên kiểm tra giày trước khi đi để chắc chắn không có các vật gây tổn thương bên trong. Hạn chế tối đa đi bộ chân trần kể cả trong nhà, hay ở trên bãi biển hay hồ bơi cũng là cách để giảm thiểu chấn thương chân thường gặp.

Đặc biệt, trong mùa hè, hãy lựa chọn cho mình những đôi tất mềm, làm từ chất liệu sợi tự nhiên, thoáng khí, có khả năng kháng vi khuẩn, chống mùi để bảo vệ bàn chân.

3. Giữ ẩm cho da

Khi thời tiết quá nóng, độ ẩm giảm thấp, da bị mất mất đi lượng nước cần thiết, nên khô sần, nứt nẻ và với trường hợp nặng còn gây chảy máu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Ngoài ra, việc tiếp xúc nhiều với môi trường máy lạnh làm cũng dẫn đến da bị khô. Vì vậy, người tiểu đường cần thường xuyên sử dụng các loại kem dưỡng da và giữ ẩm cho đôi chân để da chân luôn mềm mịn, tránh khô ráp, nứt nẻ đặc biệt là phần gót chân. Nếu phát hiện các vết nứt lớn, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để có cách xử lý tốt nhất, hạn chế tiến triển thành tổn thương nghiêm trọng hơn.

4. Thực hiện các bài tập cho chân

Tập luyện thường xuyên với các bài tập nhẹ nhàng, phù hợp như: đi xe đạp, yoga, thiền…  sẽ giúp tăng tuần hoàn máu tới các chi, kiểm soát tốt đường huyết và cải thiện tình trạng tê bì chân tay hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng bàn chân ở người tiểu đường.

Việc thể dục nhẹ nhàng giúp tăng tuần hoàn máu tới các chi.

5. Sử dụng thảo dược để ổn định đường huyết

Theo các chuyên gia y tế, hạ và giữ được đường huyết ổn định ở mức an toàn là yếu tố quan trọng nhất giúp ngăn ngừa biến chứng bàn chân nói riêng và các biến chứng nguy hiểm khác của bệnh tiểu đường nói chung. Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần tuân thủ nghiêm chỉnh quy tắc kết hợp kiềng 3 chân trong điều trị tiểu đường: Dùng thuốc đúng chỉ định – dinh dưỡng khoa học – luyện tập đều đặn, hợp lý để đưa chỉ số về mức đường huyết mục tiêu là dưới 7mmol/L.

Bên cạnh việc dùng thuốc Tây y, người bệnh nên kết hợp dùng thêm các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược giúp quá trình điều trị được hiệu quả hơn, đây cũng chính là xu hướng Đông – Tây y kết hợp được Bộ y tế chú trọng và nhiều chuyên gia khuyên dùng.

Tiêu biểu là TPBVSK Diabetna – Sản phẩm được sản xuất bởi nhà máy Nam Dược đạt tiêu chuẩn thực hành và sản xuất thuốc tốt GMP – WHO, được chiết xuất hoàn toàn từ Dây thìa canh sạch đạt tiêu chuẩn GACP – WHO của Tổ chức Y tế thế giới. Đây cũng là sản phẩm duy nhất có nguồn nguyên liệu được nghiên cứu, chứng minh về tác dụng hạ đường huyết mạnh thông qua công trình nghiên cứu quốc tế của Tiến sĩ Hoàng Minh Châu và nhóm các nhà khoa học, giáo sư của Đại học Quốc gia Seoul – Hàn Quốc, được ghi nhận trên tạp chí Phytochemistry vào tháng 3/2018.

Diabetna chiết xuất 100% từ Dây thìa canh sạch chuẩn quốc tế GACP – WHO.

Cụ thể, hoạt chất trong Dây thìa canh chuẩn hóa có tác dụng giảm đường huyết, giảm chỉ số HbA1c, giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường nhờ cơ chế kiểm soát đường huyết toàn diện:

• Tăng sản xuất và hoạt tính Insulin
• Ức chế hấp thu đường tại ruột, giúp giảm lượng đường trong máu.
• Ức chế gan tân tạo đường vào trong máu, kích thích các enzyme sử dụng đường tại các mô cơ, tăng hiệu quả giải phóng đường thành năng lượng sử dụng cho các hoạt động của cơ thể
• Tăng thải Cholesterol, giảm nồng độ LDL-Cholesterol, Triglycerid trong máu, tăng HDL-Cholesterol, từ đó giúp giảm mỡ máu, ngăn ngừa xơ vữa mạch máu.

Nhờ có nguồn dược liệu chuẩn hóa, công nghệ sản xuất hiện đại và công thức sản phẩm không ngừng được tối ưu nên TPBVSK Diabetna đã được hàng triệu người tiểu đường tin dùng trong suốt 18 năm qua.

Hướng dẫn sử dụng Diabetna đạt kết quả tốt nhất: Người bệnh uống 4 viên/ngày, chia 2 lần. Uống vào buổi sáng và buổi tối trước bữa ăn 30 phút. Trong ngày, người bệnh có thể sử dụng thêm Trà Diabetna thay cho trà uống hàng ngày và Sữa Diabetna Gold vào mỗi bữa phụ để đạt hiệu quả điều trị cao nhất. 

Hy vọng, cùng với việc sử dụng đều đặn Diabetna kết hợp với những biện pháp bảo vệ bàn chân, người bệnh tiểu đường có thể chủ động ngăn ngừa hiệu quả biến chứng bàn chân trong mùa hè này.