Tại sao người tiểu đường dễ bị hoại tử chân?

Theo các bác sĩ, có khoảng 15 – 25% người đái tháo đường bị biến chứng loét bàn chân, phải cắt cụt ngón hoặc bàn chân, thậm chí cả chân. Biến chứng tổn thương bàn chân thường gặp ở những bệnh nhân tiểu đường có kèm triệu chứng tê bì chân tay. Từ một tổn thương nhỏ, đơn giản như: cắt phải khóe móng hay nứt kẽ ngón chân, bị viêm da, bị tê bì sưởi nóng không đúng cách …do không kiểm soát tốt trở thành tổn thương loét, diễn tiến âm thầm qua nhiều ngày, sau đó nhiễm trùng bàn chân lan rộng và gây viêm xương. 

Một vết thương ở bàn chân của người tiểu đường có thể mất 1 đến 2 tháng mới lành (nếu được chăm sóc tốt theo đúng quy trình chuẩn tại bệnh viện). Trường hợp người bệnh chủ quan tự chữa tại nhà, quy trình chăm sóc không đủ điều kiện thì khả năng “mất chân” là khá cao.

Có 3 nguyên nhân khiến vết thương bàn chân ở người tiểu đường lâu lành và có nguy cơ nhiễm trùng cao. 

• Do tổn thương mạch máu: Bình thường, để nuôi dưỡng chân thì mạch máu rất quan trọng. Nếu mạch máu lưu thông tốt, không bị hẹp, cấp đủ máu cho chân thì khả năng lành vết thương nhanh. Còn ở người tiểu đường, do đường huyết cao nên mạch máu bị tổn thương, máu không đủ đến chân nên không có nguyên liệu để làm lành vết thương.

• Do tổn thương thần kinh: Hệ thần kinh không chỉ đơn giản là nhận biết cảm giác mà còn có vai trò nuôi dưỡng các tế bào. Bệnh tiểu đường bị tổn thương thần kinh nên làm giảm khả năng nhận biết cảm giác, từ đó dễ hình thành vết loét, dễ bị hoại tử… 

• Do suy giảm miễn dịch: Đường huyết cao còn khiến khả năng miễn dịch suy giảm, đề kháng suy giảm… và làm cho vết thương lâu lành, dễ nhiễm trùng. 

Đối với những bệnh nhân bị tiểu đường, mạch máu và thần kinh đều bị tổn thương nên nếu không tới cơ sở y tế để được điều trị hạ đường huyết kịp thời thì vết thương rất khó lành. 

Các chuyên gia khuyến cáo, bệnh nhân tiểu đường không nên tự chăm sóc điều trị nhiễm trùng tổn thương bàn chân tại nhà. Khi thấy đau hay bất kỳ tổn thương nào ở chân, dù nhỏ cũng cần đi khám ngay, tránh để biến chứng nặng nề, không nhưng đau mà còn phải cắt bỏ chi.

Cách phòng ngừa vết loét bàn chân

Để chăm sóc bàn chân cho người tiểu đường, một trong những lưu ý quan trọng nhất là phải thường xuyên kiểm tra bàn chân, phát hiện sớm các tổn thương làm rách da, chảy máu hay các vết xước… Người bệnh nên tạo thói quen kiểm tra bàn chân vào một thời điểm thích hợp trong ngày (buổi sáng hoặc chiều nơi có đầy đủ ánh sáng để quan sát kỹ).

Bên cạnh đó, người bệnh tiểu đường nên vệ sinh bàn chân hàng ngày, rửa kỹ bàn chân và kẽ ngón chân. Nên dùng khăn mềm và nước ấm lau rửa nhẹ nhàng. Không nên ngâm chân. Sau khi rửa chân nên lau khô da và các kẽ móng chân bằng khăn bông mềm.

Đặc biệt, bệnh nhân tiểu đường không nên đi chân đất, kể cả trong nhà, không đi giày hoặc dép chật làm trầy gót hoặc ngón chân. Nếu đi giày, sau 1h nên cởi ra để chân thoáng một thời gian sau đó mới mang giày tiếp.

Tuy nhiên, để ổn định đường huyết, phòng ngừa biến chứng bàn chân ở bệnh tiểu đường, các bác sĩ cho rằng: nên kết hợp bộ 3 yếu tố dùng thuốc, luyện tập và ăn uống khoa học. Trong đó, người bệnh đặc biệt lưu ý vấn đề dùng thuốc, nên điều trị bằng phương pháp Đông – Tây y kết hợp để đạt hiệu quả cao nhất.