Hành trình hơn 10 năm dây thìa canh Việt Nam được đưa vào Dược điển

Từ xa xưa, Dây thìa canh – một loại cây dây leo có tên khoa học là Gymnema sylvestre đã được dùng rộng rãi ở Ấn độ để trị bệnh “nước tiểu có kiến nhẩy dây”. Ngày nay, thảo dược này đã được ứng dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, Singapore, Australia, Trung Quốc…. sau hơn 70 công trình nghiên cứu lớn nhỏ chứng minh công dụng hạ và ổn định đường huyết.

Còn ở Việt Nam, loại cây này lần đầu tiên được công bố tìm thấy năm 2016 bởi của PGS.TS Trần Văn Ơn. Phát hiện này đã đưa dây thìa canhViệt Nam trở thành bạn tốt của hàng triệu bệnh nhân tiểu đường.

Qua nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học cũng khẳng định dây thìa canh của Việt Nam cũng có tác dụng hạ đường huyết như dây thìa canh ở nhiều nước khác trên thế giới. Kết luận này càng được khẳng định mạnh mẽ khi tháng 3/2018, tạp chí chính thức của Hiệp hội Thực vật Hóa học Châu Âu và Bắc Mỹ – Phytochemistry công bố nghiên cứu của các giáo sư thuộc Đại học Quốc gia Seoul – Hàn Quốc tìm ra 9 chất mới lần đầu tiên được tìm thấy ở thực vật giúp hạ đường huyết trong dây thìa canh chuẩn hóa GACP-WHO của Việt Nam.

Những cơ sở khoa học đó là tiền đề để Dây thìa canh chính thức được đưa vào Dược điển Việt Nam vào tháng 4/2018. Đây văn bản quy phạm kỹ thuật quan trọng về tiêu chuẩn hóa thuốc được áp dụng trong ngành Dược.

Theo PGS.TS Trịnh Văn Lẩu – Chủ tịch Hội đồng Dược Điển Việt Nam: “Dược Điển Việt Nam là bộ tiêu chuẩn quốc gia về thuốc đã được xác định tại Luật Dược và Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. Điều này khẳng định tính quy phạm kỹ thuật của tiêu chuẩn dược điển. Vì vậy, việc triển khai áp dụng Dược điển Việt Nam là yêu cầu cần thiết trong sản xuất kinh doanh và kiểm tra chất lượng dược phẩm nhằm góp phần vào việc đảm bảo chất lượng thuốc.”

Ứng dụng của dây thìa canh trong Dược điển vào thực tiễn

Ở Việt Nam, sau nhiều công trình khoa học về dây thìa canh, nhiều cá nhân tổ chức cũng tiến hành trồng tự phát loại cây này. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, mới chỉ có vùng trồng Dây thìa canh của công ty Nam Dược được trồng theo quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng, đạt chuẩn quốc tế GACP-WHO. Đại đa số các vùng còn lại mới chỉ trồng theo tiêu chuẩn thực phẩm, nên hàm lượng hoạt chất chưa đạt được như kỳ vọng.

Năm 2011, Nam Dược đầu tư xây dựng vùng trồng dây thìa canh theo tiêu chuẩn của tổ chức y tế thế giới để chuẩn hóa nguồn dược liệu đầu vào sản xuất viên uống hỗ trợ điều trị tiểu đường. Đây là vùng trồng được tài trợ và giám sát kỹ thuật của dự án BioTrade thuộc tổ chức Helvetas do Cục Kinh tế Liên bang Thuỵ Sĩ tài trợ (trong giai đoạn 2011-2015) và do Liên minh châu Âu tài trợ (trong giai đoạn 2016-2020).

Sau 3 năm nỗ lực xây dựng, trải qua những kiểm định gắt gao, và đảm bảo những tiêu chuẩn khắt khe từ thổ nhưỡng, khí hậu, chọn giống, chăm sóc, thu hái,… năm 2014, vùng trồng dược liệu này chính thức được công nhận đạt chuẩn GACP-WHO (Thực hành tốt trồng trọt và thu hái dược liệu theo hướng dẫn của tổ chức Y tế thế giới). Hàm lượng hoạt chất cũng cao gấp 2,4 lần so với dây thìa canh thông thường.

Theo Thầy thuốc ưu tú – Ths. Bs Doãn Thị Tường Vy: “Dây thìa canh chuẩn hóa có tác dụng ức chế hấp thu đường ở ruột, giảm tân tạo đường ở gan, kích thích tụy tăng hoạt lực của insulin, đồng thời tăng tiêu thụ đường ở mô và cơ. Nhờ đó đạt hàm lượng hoạt chất cao nhất, hỗ trợ đắc lực trong việc giúp hạ và ổn định đường huyết”.

Được biết, sau khi thu hoạch, toàn bộ dây thìa canh đạt chuẩn quốc tế sẽ được đưa về nhà máy Nam Dược, sẽ trải qua 12 công đoạn kiểm định và kỹ thuật của dây chuyền sản xuất đạt tiêu chuẩn thế giới GMP-WHO (thực hành tốt sản xuất thuốc) để trở thành viên uống hỗ trợ điều trị tiểu đường (TPBVSK Diabetna).

Từ sự đầu tư nghiêm túc nguyên liệu đầu vào, nhà máy sản xuất đến quá trình kiểm chứng lâm sàng tác dụng tại Viện rối loạn chuyển hóa Đại học Y Hà Nội, Nam Dược đã cho thấy tầm nhìn bền vững theo hướng hiện đại hóa y học cổ truyền. Nhờ đó, sản phẩm này đã trở thành người bạn đồng hành của hàng triệu người tiểu đường trong suốt 10 năm qua.