Việt Nam là một trong những quốc gia với nền dược liệu phong phú, tuy nhiên, một nghịch lý không nhiều người biết, đó là theo báo cáo cuả Hiệp hội Dược liệu VN, có tới 80% dược liệu sử dụng trong nước hiện đang phải nhập khẩu. Tình trạng dược liệu nhập khẩu kém chất lượng, thu mua trôi nổi vẫn đang hàng ngày tiếp diễn. Nguyên liệu sản xuất ra các viên uống tiểu đường cũng không nằm ngoài thực trạng đó. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn tới nghịch lý này?

Nghịch lý từ đâu?

Theo Bộ Y tế, Việt Nam được đánh giá là một quốc gia có tiềm năng lớn về dược liệu trong khu vực Đông Nam Á và trên thế giới.

Những con số thống kê cho thấy tiềm năng “vàng” về dược liệu của nước ta

Tuy nguồn dược liệu dồi dào, nhưng theo Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ của Chủ tịch Hiệp hội dược liệu Việt Nam Tạ Ngọc Dũng (1):  Do không đáp ứng được nhu cầu trong nước, nên 80% dược liệu sử dụng hiện nay là nhập khẩu, trong đó có nhiều dược liệu nhập từ Trung Quốc. Đó là chưa kể đến 20% dươc liệu còn lại trong nước, thì phần nhiều chưa theo tiêu chuẩn dược liệu, sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, không có quy hoạch, quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng.

Không phải cây thuốc nào cũng đủ tiêu chuẩn dược liệu

Tiềm năng lớn là vậy, nhưng sản lượng thực tế của dược liệu trong nước lại không đủ để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp dược nội địa. Phân tích tại Hội nghị toàn quốc về phát triển dược liệu Việt Nam đã chỉ ra rằng, nguyên nhân chủ chốt khiến cho thực trạng này tiếp diễn suốt thời gian qua, chính là do chúng ta chưa có quy hoạch để phát triển dược liệu. Điều này dẫn tới tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, người sản xuất không được kết nối với các doanh nghiệp có nhu cầu thu mua, nên không được đảm bảo đầu ra bền vững.

Cũng chính vì không có đầu tư vào phát triển dược liệu, không phải cây thuốc nào trồng ra cũng đạt đủ tiêu chuẩn để sản xuất. Và dẫn tới vòng luẩn quẩn, khiến các doanh nghiệp trong nước cứ thế tái diễn hoạt động nhập khẩu dược liệu trong suốt nhiều năm.

Nhưng, theo thống kê của Bộ Y tế, khoảng 80% số dược liệu nước ta nhập khẩu theo đường tiểu ngạch, không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc. Ai dám đảm bảo các lô dược liệu không có nhãn mác, xuất xứ này đảm bảo chất lượng và an toàn cho người bệnh? Nguyên liệu đầu vào để sản xuất viên uống tiểu đường cũng không tránh khỏi thực trạng này.

Qua tìm hiểu một số sản phẩm trị tiểu đường rao bán trên mạng, cũng như tại một số nhà thuốc lớn, trước mắt chúng tôi là rất nhiều lựa chọn, từ được giới thiệu là “gia truyền”, “dân gian” cho tới các sản phẩm TPCN được bào chế từ các đơn vị nhà máy sản xuất… Nhưng tất cả đều rất ít khi đề cập tới câu chuyện “tiêu chuẩn nguyên liệu đầu vào sản xuất”.

Lời giải cho nghịch lý về dược liệu

Để giảm bớt phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, cần phát huy thế mạnh, phát triển dược liệu trong nước, vốn đã có sẵn tiềm năng. Trên thực tế, đã có một số ít những đơn vị sản xuất tiên phong đi đầu trong việc chủ động đầu tư vùng nguyên liệu để tự cung ứng cho sản xuất.

Tính tới nay, Việt Nam chỉ mới có 18 trong số 300 cây dược liệu được cấp chứng chỉ GACP-WHO (Hệ quản lý chất lượng Trồng trọt và thu hái dược liệu của Tổ chức Y tế Thế giới). Tiêu biểu có thể kể đến vùng trồng Dây thìa canh chuẩn hóa đạt chuẩn GACP-WHO tại Hải Hậu, Nam Định của nhà máy Nam Dược, nguyên liệu đầu vào để sản xuất nên sản phẩm TPBVSK Diabetna cho người bệnh tiểu đường. Mới đây, Diabetna đã được nghiên cứu và chứng nhận là sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường chất lượng tốt nhất và tin dùng số 1 Việt Nam.

Vùng trồng Dây thìa canh đạt chuẩn GACP-WHO của nhà máy Nam Dược

Tuy nhiên, với bối cảnh thời đại “thật giả lẫn lộn” như hiện nay, người bệnh khó có thể chỉ nghe thông tin một chiều từ doanh nghiệp để có được niềm tin với sản phẩm. Rất nhiều người bệnh đã tìm đến và mong muốn được tận mắt thấy được các yếu tố làm nên “sản phẩm số 1” về chất lượng và tin dùng, trong đó có vùng trồng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn GACP-WHO.

Không ngoài mong mỏi đó, một đoàn bệnh nhân tiểu đường mới đây đã có chuyến đi về tham quan vùng trồng và nhà máy Nam Dược – nơi sản xuất ra Diabetna tại Nam Định. Trong chuyến đi, rất nhiều hoạt động đã diễn ra, có thể kể đến việc tham quan tận mắt quy trình trồng, chăm sóc vùng trồng rộng hơn 3ha Dây thìa canh chuẩn hóa; ghé thăm nhà máy Nam Dược đạt chuẩn GMP-WHO và các công đoạn sản xuất hiện đại, tiên tiến để hiểu hơn về quy trình sản xuất sản phẩm chất lượng số 1 Diabetna.

Xem thêm: Video và hình ảnh về chuyến đi thực tế tham quan vùng trồng và nhà máy sản xuất Diabetna

Video: Hành trình giải mã sản phẩm hỗ trợ trị tiểu đường số 1 Việt Nam

Ảnh: Đoàn bệnh nhân đang tiến vào tham quan vùng trồng

Ảnh: Người bệnh nếm thử những lá Dây thìa canh đạt chuẩn GACP-WHO, với mức độ an toàn và hàm lượng hoạt chất cao

Ảnh: Những người bệnh trong chuyến thăm vùng trồng Dây thìa canh chuẩn hóa

Có thể thấy rằng, nghịch lý về dược liệu tại Việt Nam là bài toán vĩ mô cần nhiều nguồn lực từ các bên để giải quyết ổn thỏa, tuy nhiên, với các nỗ lực từ chính những doanh nghiệp có tâm, những bất cập này sẽ mau chóng được tháo gỡ. Và người được lợi nhất, chính là những người bệnh trong đó có người tiểu đường, khi đó có thể dễ dàng lựa chọn được những sản phẩm chất lượng, hiệu quả trong điều trị bệnh.

Chú thích:

(1) Nguồn: vov.vn

SP này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.